"The Song of the Reed" - By Rumi. A new translation by K. Lessan

Here is a sample of my Rumi’s translation (original Persian below) of a selection of the opening verses of his first book of poems, which are some of the most loved and popular of all his works.  I  have tried to save at least some of the rhythm whilst adhering as much as possible to the original text.   Enjoy!

Listen to the reed flute as it narrates
Of longings and deeper pains it laments

Whence cut from the reed-bed in a fret
My deepest roar hath grieved folks of all trait

Bring me forth hearts awash in pain
The ache in the joy of longing I may thus explain

Whosoever fell distant from his true past
Of a surety a re-union he’ll seek to cast

They befriend me of their insights and per chance
My inner secrets they politely surpass

Body and soul: none ever hidden from the other
Alas, with soul’s vision, will anybody ever bother?

The fire of love engulfed the reed, behold
The passion of love boiled the wine over to scold

The unfulfilled eye ball of the greedy will never fill
The content shell alone shall embrace the pearl

Praise be to thee our good intentioned love!
The medicine to all our ills and plight

Thou art the real remedy we may find 
Thou art our Plato and Galen combined

Earthly body ascended to the heaven with love sublime
The mount danced away swiftly in its prime

Ah if only these lips would be a pair
Like reed, untold stories I’d love to tell

And as days fly past, let go, fear none
Stay close, pure like thou, is there one?

The state of the ripe no raw can tell
Save the long speech friends, farewell !

##########
Original Persian:
##########

بشنو این (از) نی چون حکایت میکند
از جداییها شکایت میکند

کز نیستان تا مرا ببریدهاند
در نفیرم مرد و زن نالیدهاند

سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق

هر کسی کو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش


هرکسی از ظن خود شد یار من
از درون من نجُست اسرار من

آتش عشقست کاندر نی فتاد
جوشش عشقست کاندر می فتاد

سر من از ناله من دور نیست
لیک چشم و گوش را آن نور نیست

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست
لیک کس را دید جان دستور نیست

آتشست این بانگ نای و نیست باد
هر که این آتش ندارد نیست باد

آتش عشقست کاندر نی فتاد
جوشش عشقست کاندر می فتاد


ای دوای نخوت و ناموس ما
ای تو افلاطون و جالینوس ما

کوزهٔ چشم حریصان پر نشد
تا صدف قانع نشد پر در نشد

جسم خاک از عشق بر افلاک شد
کوه در رقص آمد و چالاک شد

با لب دمساز خود گر جفتمی
همچو نی من گفتنیها گفتم

روزها گر رفت گو رو باک نیست
تو بمان ای آنک چون تو پاک نیست


در نیابد حال پخته هیچ خام
پس سخن کوتاه باید والسلام